wtorek, 16 października 2012

Ratujmy nasz najstarszy zabytek cz. 12


        W tych dniach Parafia otrzymała z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego list z jednym (!) lapidarnym zdaniem.  Cyt. „W odpowiedzi na nadesłane rozliczenie zadania pn. Tarnowo Podgórne, kościół p.w. Wszystkich Świętych (1464r): wzmocnienie konstrukcji sklepienia i ścian nawy informuję, że rozliczenie to zostało przyjęte.”
 Jedno zdanie a ile  nim treści, ile w nim ukrytej parafialnej pracy i ile w nim satysfakcji  z maksymalnego wykorzystania każdej złotówki  dla ratowania naszego kościoła.  Zatem praca I etapu jest zakończona, zapłacona i rozliczona. Wielkie brawa dla każdego, kto przyczynił się do tego sukcesu. Niech entuzjazm i zapał trwa.
Jak już pisałem przygotowujemy się do dalszych prac remontowych kościoła.   To wielkie przedsięwzięcie zostało podzielone na podetapy co pozwoli na ich kolejne realizacje w zależności od posiadanych środków finansowych. W tym tygodniu finalizowane były  uzgodnienia  z  Konserwatorem Zabytków. Czekamy na jego ostateczne decyzje i na wydanie stosownych zezwoleń.
Wykorzystując  chwilową przerwę budowlaną, wracam do cyklu artykułów p.t. „Wielcy proboszczowie małej parafii”.  Dzisiaj  przybliżymy postać księdza Antoniego Lipińskiego.  Urodził się  we wsi Prochy (woj. kaliskie), wyświęcony został na kapłana 19.3.1782 r. W roku 1791 otrzymał tytuł  kanonika katedralnego poznańskiego.  Do roku 1807 był proboszczem w Tarnowie Podgórnym. Na probostwo św. Wojciecha w Poznaniu był instytuowany dnia 23.11.1807r., gdzie pracował do końca swojego życia.  Zmarł 4 maja 1817 i pochowany został w kościele św. Wojciecha przy głównym ołtarzu. Wielki dobrodziej obu kościołów.
W okresie jego proboszczowania kościół tarnowski  przeżył swój renesans.  W roku 1787 zmieniono sylwetkę kościoła poprzez dobudowanie wieży z drewnianą nadbudową. Na wieży zamontowano 5 dzwonów. Dwa najmniejsze (sygnaturki) pozostały do dnia dzisiejszego. Odlane zostały przez niemiecką firmę Johann Friedrich Schlenkermann z Poznania. Na jednym z nich w centralnym miejscu odlany jest napis ANTONIUS LIPINSKI. W tym samym roku kościół wyposażono w nowy klasycystyczny ołtarz główny. Liczne trumienki na relikwie są właściwym znakiem do wezwania kościoła „Wszystkich Świętych”. Po bokach znajdują się rzeźby Mojżesza i Aarona, późnobarokowe, z połowy XVIIIw.

W 1795r. na prośbę proboszcza kanonika Antoniego Lipińskiego    kościół otrzymał w darze od kapituły poznańskiej - biskupa Ignacego Raczyńskiego  obraz, znajdujący się niegdyś w ołtarzu wielkim w katedrze poznańskiej, przedstawiający Chrystusa wręczającego klucze św. Piotrowi. Jest to obraz  barokowy z 1665 roku, olej na płótnie.    Podczas pożaru katedry w 1722 roku, obraz cudownie ocalał, został wyjęty z ram i po jej odbudowie przeniesiony do kaplicy św. Jana Kantego  , skąd trafił do nas. 

Z tego też okresu pochodzą wmurowane w  ścianie przy prezbiterium trzy tonda, okrągłe płaskorzeźby wykute w marmurze przedstawiające św. Andrzeja, św. Piotra oraz kartusz herbu Nałęcz (herb rodu biskupa Ignacego Raczyńskiego).
Jak znajdujemy w opracowaniach historycznych, jeszcze w połowie XIX w. we wnętrzu świątyni tarnowskiej znajdowały się przedstawienia portretowe jej dobrodziejów, wśród sześciu z nich, między innymi  kanonika katedralnego Antoniego Lipińskiego .
Dołączone zdjęcie przedstawia portret Antoniego Lipińskiego. Obecnie obraz ten  znajduje się na plebani św. Wojciecha w Poznaniu. Drugie zdjęcie przedstawia sygnaturkę z  naszego kościoła z widocznym imieniem i nazwiskiem proboszcza.

Korzystałem z materiałów: Proboszczowie parafii św. Wojciecha, strona www parafii  oraz „Dzieje Tarnowa Podgórnego”, praca zbiorowa pod redakcją Krzysztofa Stryjkowskiego. 

Opracował
Kazimierz Szulc